ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρό μέρος μιας μεγάλης προσπάθειας, σχετικά με την αποτύπωση και μελέτη της καθημερινής ζωής των Πομάκων, που κατοικούν σήμερα στην ελληνική Θράκη. Σε μια πρώτη φάση μελετήθηκε το υλικό που είχε αποδελτιωθεί παλαιότερα, κυρίως κατά τη δεκαετία του '60, και συμπεριλαμβανόταν σε ανέκδοτες συλλογές Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, εκτός από τη σχετική συλλογή του Πέτρου Θεοχαρίδη, την πληρέστερη και εκτενέστερη όλων, η οποία πρόσφατα εκδόθηκε εμπλουτισμένη, σε μορφή βιβλίου. Παράλληλα, με βάση αυτό το υλικό, πραγματοποιήθηκε, μετά το 1992, επιτόπια έρευνα στα πομακοχώρια της Ξάνθης, αλλά και σύντομες επισκέψεις σε αντίστοιχα χωριά του νομού Ροδόπης, στα πλαίσια μιας ερευνητικής διαδικασίας που ακόμη συνεχίζεται. Από τη διπλή αυτή έρευνα, αρχειακή και επιτόπια, προήλθαν ορισμένα δημοσιεύματα για όψεις της θρησκευτικής συμπεριφοράς, για την παραδοσιακή ιατρική και κτηνιατρική, για τα δημοτικά τραγούδια, για τα τοπωνύμια, για το αποθησαυρισμένο λαογραφικό υλικό των Πομάκων αλλά και για τις παλαιότερες καταγραφές στοιχείων του γλωσσικού τους ιδιώματος. Την προσπάθεια αυτή έρχεται να συμπληρώσει το ανά χείρας βιβλίο, όπου δημοσιεύονται, με σύντομο σχολιασμό, στοιχεία της καθημερινής ζωής των Πομάκων από τις παλαιότερες συλλογές λαογραφικού υλικού που προαναφέρθηκαν, κάποτε διασταυρωμένα από την επιτόπια έρευνα. Στο τέλος, μετά το παράρτημα, παρατίθεται κατάλογος των παλαιοτέρων αυτών συλλογών και σχετική βιβλιογραφία. Οι σελίδες λοιπόν που ακολουθούν έχουν έναν περισσότερο περιγραφικό χαρακτήρα, γεγονός που απεικονίζει τη γνώμη του συγγραφέα για την οργάνωση της πομακικής έρευνας, η πρόοδος της οποίας προϋποθέτει τη δημοσίευση επαρκούς και αξιόπιστου υλικού, όπου θα στηριχθούν μελλοντικές συνθετικές προσεγγίσεις, γύρω από τον πολιτισμό των Πομάκων· τότε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί και η σχετική τουρκική και βουλγαρική βιβλιογραφία αλλά και οι ελληνικές μελέτες, που μέχρι πρότινος περιορίζονταν μόνο στο πεδίο της φυσικής ανθρωπολογίας. Το ίδ