ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

Το λεύκωμα αυτό περιλαμβάνει τις προσωπογραφίες των αγωνιστών που φιλοτέχνησε ο Βαυαρός αξιωματικός και ερασιτέχνης ζωγράφος Καρλ Κρατσάιζεν. Πρόκειται για τις προσωπογραφίες που γνώρισαν γενιές ολόκληρες Ελλήνων ώς τις μέρες μας. Ο Κρατσάιζεν γεννήθηκε το 1794. Το 1812 κατατάχτηκε στον βαυαρικό στρατό, και το 1826, ακολουθώντας το φιλελληνικό ρεύμα, ήρθε στην αγωνιζόμενη Ελλάδα να πολεμήσει για την ελληνική ανεξαρτησία. Η ζωγραφική τεχνική όπου είχε ήδη διακριθεί ο Κρατσάιζεν ήταν το σχέδιο με μολύβι –τεχνική απέριττη, κατάλληλη να εφαρμόζεται στα στρατόπεδα και στα καραβοστάσια, την προηγουμένη ή την επομένη των μαχών. Από το φθινόπωρο του 1826 ώς την άνοιξη του 1827 ο ζωγράφος σχεδίασε με μολύβι 40 προσωπογραφίες Ελλήνων αγωνιστών και ξένων φιλελλήνων. Επίσης φιλοτέχνησε και προσωπογραφίες ανώνυμων ανδρών και γυναικών, καθώς και τοπία, φρούρια, πολεμικά και εμπορικά πλοία και άλλα θέματα, πότε με μαύρο μολύβι και πότε με υδροχρώματα. Ανάμεσα στις προσωπογραφίες των διάσημων ανδρών συναντούμε τον Μακρυγιάννη, τον Μιαούλη, τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Μαυροκορδάτο, τον Κανάρη κ.ά. Ευθύς μετά την επιστροφή του στο Μόναχο (1827), ο Κρατσάιζεν ασχολήθηκε με τη μεταφορά των ιχνογραφημάτων του σε λιθογραφικές πλάκες, με τη βοήθεια ικανών συνεργατών, και την έκδοση λευκώματος που περιείχε είκοσι οκτώ λιθογραφίες και τα σχετικά κείμενα. Το λεύκωμα εκείνο εκδίδεται σήμερα πανομοιότυπο. Επιπλέον δημοσιεύονται δεκαέξι από τις προσωπογραφίες που σχεδιάστηκαν αρχικά με μολύβι.