Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗ

Το θέμα του φετινού συνεδρίου εμπίπτει, κατά ένα μέρος, και στους τομείς ενδιαφερόντων του Δανιήλ Ιακώβ, καθώς αυτό πραγματεύεται την αρχαία λυρική ποίηση, αλλά και την επίδρασή της στην κατοπινή και στη σύγχρονη εποχή στους Έλληνες και όχι μόνο. Η ποίηση, το πρώτο είδος με το οποίο εκφράστηκε λογοτεχνικά ο άνθρωπος, εμφανίστηκε στην Αρχαία Ελλάδα με μορφή διαδοχικά επική, λυρική και τραγική. Οι θεοκρατούμενες επικές συνθέσεις του Ομήρου και του Ησιόδου του 8ου αι. π.Χ. έδωσαν τη θέση τους τους επόμενους δύο αιώνες σε μικρότερα ποιητικά κομμάτια -τη λυρική ποίηση- που απέδιδαν τον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων μπροστά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, ενώ στον 5ο αιώνα, και μέσα από τις ιδανικές συνθήκες που επέβαλε η αθηναϊκή δημοκρατία, διαμορφώθηκε το δράμα. Η λυρική ποίηση εξέφρασε τον ψυχισμό και τα βιώματα των δημιουργών της απέναντι στον πόλεμο και στις επιταγές της πατρίδας, απέναντι στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της πόλης, στον έρωτα και στις χαρές της ζωής, στο χρήμα και στη δόξα, απέναντι στους θεούς και στις γιορτές τους, στα γηρατειά και στο αιώνια άλυτο πρόβλημα του θανάτου. Με τους στίχους τους οι ποιητές ανακαλύπτουν και αποκαλύπτουν την ανθρώπινη ψυχή, θρηνούν αλλά και σαρκάζουν, ξεσηκώνουν για τη μάχη αλλά και την απομυθοποιούν, υμνούν τον έρωτα αλλά και τον μέμφονται για όσο πόνο προκαλεί, διδάσκουν τον σεβασμό στους θεούς αλλά και τους αμφισβητούν. Η λυρική ποίηση σχετίστηκε με το θαύμα της αφύπνισης της ανθρώπινης σκέψης στην αρχαϊκή εποχή, με το πέρασμά της από τον μύθο στον λόγο, και με την αρχή του φιλοσοφικού στοχασμού και της επιστημονικής έρευνας. Ο Bruno Snell, στο γνωστό βιβλίο του "Η Ανακάλυψη του Πνεύματος", όπου διερευνά τη συμβολή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής σκέψης, και το οποίο μετάφρασε στα ελληνικά ο Δανιήλ Ιακώβ, υποστηρίζει ότι "στην εποχή της λυρικής ποίησης για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία εμφανίζονται προσωπικότητες με διαφορετικούς ρόλους -αρχηγοί κομμάτων, νομοθέτες και