ΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

Περιεχόμενο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας είναι η εξουσιαστική σχέση ανάμεσα σε ένα υποκείμενο (τον φορέα του ατομικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας) και ένα αγαθό με οικονομική αξία. Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας κατοχυρώνεται από το άρθρο 17 της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και από το άρθρο 17 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρατηρείται και στα δύο κείμενα ότι, για να τεθεί ζήτημα στέρησης της ακίνητης κυρίως ιδιοκτησίας των φυσικών ή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, απαιτείται να υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων. Μια τέτοια σύγκρουση είναι φανερό ότι θα έχει ως πρωταγωνιστές από τη μια πλευρά τα συμφέροντα και τις προτεραιότητες των ιδιωτών και από την άλλη το κρατικο συμφέρον. Και βεβαίως, το κρατικό συμφέρον δεν έχει ως αυτοσκοπό να εξυπηρετήσει το στενά «προσωπικό του» συμφέρον, το συμφέρον δηλαδή της εκάστοτε κυβέρνησης, ούτε ασφαλώς πολύ περισσότερο κάποιο στενά ιδιωτικό συμφέρον, αλλά κυρίως και πρωτευόντως αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση και εξασφάλιση των συμφερόντων της κοινωνικής ολότητας. Η κοινωνική αυτή ολότητα και το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον είναι αυτό που πρέπει να υπερισχύει του ιδιωτικού συμφέροντος. Το δε ιδιωτικό επιβάλλεται να υποχωρεί προς χάριν του δημόσιου, ανεξαρτήτως εάν πίσω από το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετούνται και ιδιωτικά συμφέροντα. Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε προς αποφυγή παρερμηνειών ότι αυτοσκοπός σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση των ιδιωτικών συμφερόντων αλλά το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου καθαρά.