ΣΠΙΝΟΖΑ

Ο Σπινόζα απέκτησε πολλά πρόσωπα στο πέρασμα του χρόνου μετά το θάνατό του: ο παρμενίδειος Σπινόζα, ο καρτεσιανός Σπινόζα, ο υλιστής-αθεϊστής-ντετερμινιστής Σπινόζα, ο μυστικιστής-πανθεϊστής Σπινόζα. Καθεμιά από τις υπεραπλουστεύσεις αυτές βασίζεται σε κάποιο βαθμό στα κείμενα. Αλλά το ζήτημα είναι να κρατήσουμε τα ποικίλα νήματα της σκέψης του συγχρόνως σε πλήρη θέαση. Στιούαρτ Χάμσαϊρ Ο Στιούαρτ Χάμσαϊρ, ένας από τους εξέχοντες βρετανούς φιλοσόφους του 20ού αιώνα, θα μείνει ίσως περισσότερο γνωστός στην ιστορία της σκέψης για τη δουλειά του γύρω από τον Μπαρούχ Σπινόζα, τον μεγάλο στοχαστή με την τεράστια επίδραση στη νεωτερική φιλοσοφία. Επιδιώκοντας όσο λίγοι άλλοι να διαμορφώσει μια ενιαία θεώρηση του κόσμου και της θέσης του ανθρώπου μέσα σ’ αυτόν, ο Σπινόζα δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο φιλοσοφικό σύστημα αντάξιο του πλατωνικού, με κρίσιμες συμβολές σε όλα τα μείζονα φιλοσοφικά θέματα: χαρακτήρας της μεταφυσικής, πνεύμα και σώμα, ενέργεια και δράση, γνώση και νους, αιωνιότητα και ύπαρξη του Θεού, ελευθερία και ηθική, ατομικότητα και πολυπλοκότητα, πολιτική και θρησκεία. Το βιβλίο προσφέρει μια πολύτιμη εισαγωγή σ' αυτό το έργο, συγκεντρώνοντας τη θεμελιώδη εισαγωγή του Χάμσαϊρ στη σκέψη του Σπινόζα (1951), το δοκίμιό του για τον Σπινόζα και την ιδέα της ελευθερίας (1960) και το τελευταίο κείμενό του για τον Σπινόζα και το σπινοζισμό (2001-4), απόσταγμα της πολυετούς ενασχόλησής του με το θέμα. Περιλαμβάνει επίσης το υποδειγματικό βιογραφικό σημείωμα που είχε συντάξει για τον φιλόσοφο και το προοίμιό του στην οριστική αγγλική έκδοση αυτών των κειμένων, καθώς και την εισαγωγή στην ελληνική έκδοση της επιμελήτριας Βασιλικής Γρηγοροπούλου.