Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Η λογοτεχνία είναι νεκρή ή στην καλύτερη περίπτωση αργοπεθαίνει, γράφει ο Alvin Kernan στην ανά χείρας συναρπαστική και προκλητική μελέτη. Και αποδεικνύει ότι ο θάνατος της λογοτεχνίας, σύμπτωμα κι αυτός της βαθιάς και μακροχρόνιας κοινωνικής αναστάτωσης "που τα τελευταία χρόνια κατέλυσε πολλούς παραδοσιακούς θεσμούς και αξιακά συστήματα", είχε από καιρό προαγγελθεί. Όχι μόνο γιατί η λογοτεχνία εξωθείται στο περιθώριο από μια κοινωνία κυριαρχούμενη από την τηλεόραση και τις άλλες μορφές ηλεκτρονικής επικοινωνίας, αλλά -το χειρότερο- γιατί απαξιώνεται μέσα στα ίδια τα πανεπιστήμια, από ριζοσπάστες κριτικούς που χρησιμοποιούν περιφρονητικά τον όρο «ανθρωπισμός» και θεωρούν την ποίηση και το μυθιστόρημα "πολιτιστικά εργαλεία μιας διεφθαρμένης και καταπιεστικής κοινωνικής τάξης". Η μεγάλη δύναμη του βιβλίου του Kernan θα μπορούσε να εντοπιστεί στον τρόπο με τον οποίο τεκμηριώνει την κατάρρευση των παλιών κανόνων. Για τον Kernan η λογοτεχνία δεν ήταν ποτέ μια συλλογή εξεχόντων κειμένων αλλά περισσότερο ένας θεσμός στενά συνδεδεμένος με πολλούς άλλους: το δίκαιο, τη νομοθεσία, το πανεπιστήμιο, τη βιομηχανία της επικοινωνίας. Εξετάζοντας "τους πολλούς τομείς στους οποίους η λογοτεχνία και η ποιητική της αλληλοδιαπλέκονται σε μια καθημερινή ανάδραση με την κοινωνία", υποστηρίζει ότι η τέχνη δεν πεθαίνει με έναν πάταγο αλλά ψυχορραγεί επί δεκαετίες αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που έχει εναποθέσει η κοινωνία επάνω της. Στο βιβλίο του αποτυπώνει τη διαδοχή των κρίσεων που γνώρισε η κοινωνική κατασκευή του "λογοτεχνικού", στιγμές που οι αντιφάσεις της τέχνης αναδύονται καθαρότερα με κάθε προσπάθεια αντικειμενικού ορισμού της.[...]