Ο Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ

Η ποίηση του Καβάφη, όσο αντιστέκεται σθεναρά σε κατηγοριοποιήσεις, κανόνες και γενικεύσεις, άλλο τόσο προσαρμόζεται, με πρωτεϊκή ευελιξία, σε ερμηνευτικά σχήματα και θεωρίες, βυθίζοντας αέναα τους αναγνώστες της σε παλαιά και καινούργια διλήμματα. Η παρούσα μελέτη συνομιλεί με την παλαιότερη, αλλά και την πιο πρόσφατη καβαφική βιβλιογραφία, αναθερμαίνοντας τη συζήτηση με θέμα τις επιδράσεις που καθόρισαν και διαμόρφωσαν την ποιητική ιδιοσυγκρασία του Αλεξανδρινού. Μέσω των θεωρητικών και ιστορικών προσεγγίσεων, η λογοτεχνία της Παρακμής, έτσι όπως διαμορφώνεται στη Γαλλία και διαχέεται στην Ευρώπη, δεν ορίζεται αποκλειστικά από τη λατρεία του Ωραίου ή του Νοσηρού, αλλά πραγματεύεται δυναμικά τη σχέση με την αρχαιότητα και την ιστορία. Η επίμονη αυτή συναλλαγή με τον αρχαίο κόσμο, είτε αφορά αναγνωστικές πρακτικές είτε πειραματικές αναμετρήσεις με τη γραφή, περιγράφει και ερμηνεύει εν τέλει ένα από τα πρόσωπα της νεωτερικότητας. Κι ενώ η πρόσληψη της Παρακμής στην ηθογραφική Ελλάδα του τέλους του 19ου αιώνα δεν αφήνει ιδιαίτερα ίχνη, στην ποίηση του Καβάφη ανιχνεύεται ως μια ζωντανή σχέση με την ευρωπαϊκή λογοτεχνία της εποχής, από την οποία αντλούνται σταθερά και, κάποιες φορές απρόβλεπτα, θεματικές και μοτίβα που επαναξιολογούν και αναπροσδιορίζουν τη σημασία της ιστορικής μεθόδου στην ποιητική του τέχνη.