Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ: ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΩΝ

Το λεξικό που συνέταξε ο Κ.Π.Καβάφης περιλαμβάνει 561 λήμματα. Η έκδοση συμπληρώνεται από εισαγωγή, κατάλογο βραχυγραφιών, εκτενή βιβλιογραφία, κατάλογο πηγών του Καβαφικού λεξικού, και παραρτήματα, του επιμελητή Μιχάλη Πιερή. Tο Λεξικό Καβάφη αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τη μελέτη της καβαφικής ποίησης και γενικότερα για την προώθηση των καβαφικών σπουδών σε ποικίλους τομείς. Όπως το θέμα της γλωσσικής ευαισθησίας του ποιητή και της προσπάθειάς του να εμπλουτίσει και να τελειοποιήσει το γλωσσικό του όργανο στα ελληνικά, αλλά και το θέμα της μελέτης των πηγών αρκετών ποιημάτων του. Ο αναγνώστης του Λεξικού μπορεί ακόμη να εξαγάγει χρήσιμα συμπεράσματα για ορισμένες αναγνωστικές προτιμήσεις του ποιητή, τόσο από τον κανόνα της ελληνικής λογοτεχνίας, όσο και από εφήμερα κείμενα, δημοσιογραφικά και άλλα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα αφήγημα λέξεων και παραθέσεων, ένα υπομονετικό ταξίδι στη γλώσσα και στις διαλέκτους των Eλλήνων κατά το οποίο αλιεύονται λέξεις και χρήσεις λέξεων. Η προωθημένη λεξικογραφική εμπειρία του Καβάφη (γνωρίζουμε ότι χρησιμοποιούσε όλα τα σημαντικά λεξικά της ελληνικής γλώσσας της εποχής του), αλλά και η γλωσσική του θεωρία στην οποία είχε εν τω μεταξύ κατασταλάξει, είναι πιθανότατα ένας από τους λόγους που τον οδήγησαν να σχεδιάσει το δικό του λεξικό με τον τρόπο που το σχεδίασε. Αφενός, ως λεξικό παραθεμάτων και, αφετέρου, ως ένα εργαλείο που θα πρόσφερε στον χρήστη όσο το δυνατό περισσότερες σημασίες, ή και λεπτές εννοιολογικές αποχρώσεις, της κάθε λέξης. Η έκδοση φέρνει στο φως πλούσιο υλικό για τη μελέτη της πολυσήμαντης σχέσης του ποιητή με την ελληνική γλώσσα φωτίζει με καίριο τρόπο βασικές πλευρές της πνευματικής του συγκρότησης και της ανέλιξης της ποιητικής του τέχνης.