ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

Η ανά χείρας μελέτη επιχειρεί μια υλιστική και διαλεκτική αποτίμηση της πολιτικής φιλοσοφίας του Διαφωτισμού μέσω δύο κορυφαίων εκπροσώπων του, του Thomas Hobbes και του Jean-Jacques Rousseau. Ό, τι επιδιώκεται εδώ είναι να έρθει στην επιφάνεια η επικαιρότητα της σκέψης των δύο στοχαστών για την κυριαρχία, ιδίως πάνω σε ζητήματα όπως το δημοκρατικό έλλειμμα και οι κοινωνικές ανισότητες που αντιλαμβανόμαστε γύρω μας. Στη φιλοσοφία του Hobbes, η κυριαρχία εκφράζει τη διάκριση δύο επιμέρους περιπτώσεων ή ειδών ανθρώπου, του ελλόγως και του εμπαθώς δρώντος, σε ό, τι αφορά τις κανονιστικές αρχές θεμελίωσης μιας πολιτικά οργανωμένης κοινωνίας. Ο Jean-Jacques Rousseau πάλι αντιλαμβάνεται την κυριαρχία με όρους γέννησης και αναπαραγωγής του κοινωνικο-πολιτικού φαινομένου, εντοπίζοντάς την στον πυρήνα της κεντρικότερης κοινωνικής σχέσης, δηλαδή της κοινωνικά οργανωμένης εργασίας ή ανθρώπινης δημιουργικότητας. Επεκτείνοντας περαιτέρω αυτή την ανάλυση, υποστηρίζεται ότι η έννοια της γενικής βούλησης και άρα ολόκληρη η ρουσσωική προβληματική περί κυριαρχίας δεν εξαντλούνται σε ένα επίπεδο λειτουργίας των κοινωνικών και πολιτικών θεσμών, αλλά άπτονται καθοριστικά της ιχνηλάτησης ενός εξολοκλήρου ανακαινισμένου τρόπου οργάνωσης του ανθρώπινου πολιτισμού ως καθημερινού βίου. "Ο Γιώργος Μωραΐτης προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό μια σπουδαία μελέτη, συμβολή στη σκέψη του Διαφωτισμού, μια μελέτη τροφή για τη σκέψη που απευθύνεται, όχι μόνο σε εκείνους που διατηρούν κάποια εξειδικευμένα φιλοσοφικά ενδιαφέροντα, αλλά γενικότερα σε όσους εξακολουθούν να σκέπτονται κριτικά, να μένουν όρθιοι και να αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, για μια κοινωνία της ελευθερίας και της ισότητας, για μια δίκαιη κοινωνία". Γιάννης Πλάγγεσης Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας ΑΠΘ